تعریف انواع هنر گره چینی چوب در ساخت درب و پنجره های سنتی

هنر گره چینی چوب و آشنایی با انواع گره چینی

در تعریف انواع هنر گره چینی ترکیبی چوبی بر مبنای طرحهای اصیل هندسه نقوش است که از اتصال قطعات برش خورده چوبهای هم اندازه با یکدیگربه نام آلات و لغت ایجاد می شود.
گره چینی یکی از حرفه های سنتی ایران است که به روش هندسی تکیه دارد و از چیدمان آلات گره در ترکیبی هماهنگ و زیبا پدید می آید و بیشتر در اولین برخورد با این هنر تحت تأثیر نظم آن قرار می گیرید .

اشکال هندسی این هنر که توسط هنرمندان در گذشته نام گذاری شده اند معمولا از طبیعت ، حیوانات، پرندگان ، اجرام آسمانی و ابزار آلات کار روزانه برگرفته شده اند و به مرور زمان و نسل به نسل به کار برده شده اند تا به نسل حاضر رسیده است.
حضور گره ها در بناها بر نظم موجود بر این بناها تأکید می کنند و بنا را تبلوُری از نظم و هندسه جلوه می دهد.

* هنر گره چینی : عین نظم، عین تعادل و هماهنگی است.

گره در چشم انسان همچون جهانی عقلانی است که در جزء و کل آن تدبیر و حکمت به کار رفته است.
رمز و راز زیبای هنر گره چینی در مرز بندی آلت های گره و مبتنی بر توازن و تقابل با رنگ زمینه ی چوب آن می باشد تا بتوانند چشم هر بیننده ای را از کثرت به وحدت طرح بکشانند .

در ایران از آثار بجا مانده و شواهد موجود، مورخان قدمت و سابقه هنر گره چینی و ارسی را به عصر سلجوقیان و صفویان نسبت می دهند . که ابتدا در بناهای آجری و سپس در بنا و نمای چوبی ساختمان ها گسترش پیدا می کند .
این سبک کار معمولا در ساخت دربهای کاخ ها، خانه های تاریخی وسنتی، باغ ها و امکان متبرکه رایج بوده است؛ ولی امروزه این هنر در هتل ها، برج ها، خانه های مدرن و ویلا ها مورد استفاده قرار می گیرد.

در صورت استفاده از چوب های یک تکه با ابعاد بزرگ در ساخت محصولات ، به علت بافت زنده چوب تحت تاثیر عوامل محیطی (رطوبت و تابش آفتاب)، احتمال قوس و ترک کردن آن محصول وجود دارد . به همین دلیل هنرمندان نجار در قرون گذشته جهت افزایش دوام و عمر مفید محصولات چوبی بخصوص در ساخت درب و پنجره چوبی ، روشی را ابداع کردند که امروزه به نام هنر گره چینی یا گره سازی چوب(چیدمان قطعات چوب در کنار یکدیگر به صورت کلافی ازگره) گفته میشود.

در واقع با تبدیل کردن تخته های بزرگ به قطعات کوچک تر چوب به نام آلات و لغات و به شکل های هندسی ، اجرام آسمانی ، حیوانات و گیاهان و استفاده ار آنها با طرح های هندسی یا اسلیمی و یا ترکیب با شیشه های رنگی و ساده در ساخت درب و پنجره های چوبی سنتی علاوه بر به حداقل رساندن تغییرات بافت چوب یا به اصطلاح (گرفتن زور چوب) زیبایی دو چندان و اثر هنری ماندگاری که تا چند صد سال بجا خواهد ماند ساخته میشود . در عین حال نیز دوام و استحکام بالایی در مقابل تغییرات محیطی(سرما،گرما،رطوبت و آفتاب) دارد .

البته برای تداوم دوام و ضمانت طول عمر بالای محصولات چوبی ساخته شده با هنر گره چینی چوب لازم است،با توجه به نوع پوشش رنگ محصول هر ۲ الی ۳ سال یکبار رنگ آمیزی مجدد انجام شود.

فضای گره چینی خود را به ما بسپارید.