اطلس چوبهای شمال ایران
دکتر پارسا پژوه
دیسکهای تازه قطع شده ، پارانین مذاب ، انستیو تحقیقات جنگل سوئیس ، چند مکعب مستطیل ، حوری شعاعی مماسmm 8×8×10 چوب های سخت 2-1 ساعت در آب جوش و چوب های تبریزی توسکا برگ نمدار انجیر و کاج در حالت تازه برش برداری ، چوب های سخت و مقطع عرض10-15 میکرون و چوبهای نرم و مقاطع شعاعی و مماس 15-25 میکرون زاویه ی تیغه ی میکرونوم برای چوب های سخت 15 درجه و چوب های نرم کمتر از 8 درجه ، از پوست به مغز ، آب ژاول 30-15 دقیقه، شستشو با آب ، سفرانین 1% 5-3 دقیقه ، شستشو با آب ، شستشو با الکل 50% ، شستشو با الکل 75% ، شسشو با الکل 9.99 (دو تا سه بار) ، شستشو با الکل مطلق ، گذراندن از محلول گزیلل ، چسب لام و لامل ، وزنه ی50گرمی،،،،،،،،،، اتو 50 درجه ی سانتی گراد و 24 ساعت.
لاریکس مجاری ترشحی صنعی با سلول های پیرامونی. کالی تریس با سلول های پارانشیمی با مواد رنگی. سروکوهی اشعه جوبی فاقد تراکئید عرضی . کاج جنگلی دیواره تراکئید عرضی دندانه دار . سرخدار دیواره ی مماس اشعه ی چوبی نازک . سرخدار صفاحت مارپیچ در تراکئید طولی. سروکوهی دیواره مماس اشعه چوبی گره گره (بند بند) است .ممرز حفرات آوندی چسبنده در جهت شعاعی.
بلوط حفرات آوندی در جهت شعاعی به شکل شعله یا مشعل. فندق حفرات آوندی در وضعیت گروهی شعاعی.طاوسی حفرات آوندی گروهی مورب. ملچ حفرات آوندی گروهی مماس.اقاقیا تیل با دیواره نازک. فندق دریچه ی گرد یا بیضی آوند نردبانی.خاس ضخامت مارپیچی در دیواره ی آوند.
*فیبرولیوبی فوم الیافی با دیواره ضخیم ولی منافذ ساده( بدون هاله).*
صنوبر اشعه چوبی تک سلولی. شمشاد و سیب اشعه چوبی دو یا سه سلولی.
افرا خاس ال اشعه چوبی 4 سلولی و پرسلولی. بلوط اشعه تک و پر سلولی.
توسکا اشعه چوبی کاذب. نمدار اشعه چوبی پهن شونده در حد دوایر.
*همگنی اشعه چوبی درپوش شعاعی بصورت سلول های خوابیده ایستاده مشخص میشد.*
افرا اشعه چوبی همگن با کلیه ی سلول های چهار گوشه (مستطیل) خوابیده با کمی تفاوت.
ملچ اشعه چوبی کمی ناهمگن با سلول های مستطیلی خوابیده در حاشیه مربع شکل
ممرز بید اشعه چوبی ناهمگن با سلول های مستطیل شکل ایستاده.
شمشاد اشعه چوبی خیلی ناهمگن با سلول های مستطیلی خوابیده و حاشیه ای مستطیل ایستاده.
نمان منافذ متعدد و کوچک در محل تلاقی اشعه چوبی و آوندها.
بید منافذ کاملا درشت در محل تلاقی اشعه چوبی آوندها.
بلوط پارانشیم آپوتراشال (طولی) لایه ای مماس.زبان گنجشک پارانشیم پاراتراشال دور آوندی. توسکا پارانشیم مغزی (لکه های مغزی).دارواش سلول های پارانشیمی و آوندها از هم قابل تشخیص نیستند.
زربین: بدون مجاری صنعی چوبوردن، چوب آغاز و پایان تدریجی،دوایر نادرست، اشعه چوبی ظریف،منافذ شبه سودی.
سرو کوهی(پیرو) و مای مرز : چوب درون، بدون کانال صنعی، مواد رنگی در سلول های پارانشیمی ، چوب آغاز و پایان تدریجی ، حد دوایر نامشخص ، اشعه ظریف، منافذ شبه سرخداری و شبه سروی.
کاج الدار: چوبدرون ، کانال صنعی و کانال عرضی در اشعه چوبی، تراکئید عرضی ، منافذ شبه کاجی ، حد دوایر مشخص.
کاج کاشفی و دریایی: چوبدرون ، کانال صنعی و کانال عرضی در اشعه چوبی، تراکئید عرضی، منافذ شبه کاجی، در مقطع مماس اشعه چوبی کاشفی تا 12 سلول و دریایی تا 15 سلول.
کاج سیاه یا مشعلی : چوبدرون مشخص محاری صنعی ، حدود دوایر کاملاً مشخص، کانال صنعی و مجاری صنعی تقریبا در تمام اشعه چوبی، تراکئید عرضی منافذ شبه کاجی.
کاج ترا و کاج رادیاتا: مجاری صنعی ، چوبدرون، چوب بهاره تابستانه ناگهانی و تدریجی، دوایر پهن گاهی کاذب، اشعه کوتاه ، تراکئید عرضی با دیواره دندانه دار، منافذ شبه کاجی ریز و یا شبه سروی (منافذ رادیاتا بیشتر از ترا)
کاج جنگلی: چوبدرون مجاری صنعی با سلول های حاشیه مجاری درشت و دیواره نازک، حد دوایر مشخص، اشعه باریک گاهی با کانال عرضی ، تراکئید عرضی، منافذ محل تلاقی شبه کاجی ، منافذ دیواره تراکئید درشت در یک ردیف عمودی.
تاکسریم: چوبدرون ، بدون کانال ، دوایر کاذب و ناپیوسته( بریده) ، تیغه چوب بهاره تدریجی ، دیواره تراکئید نازک، اشعه واضح ، حد دوایر مشخص ، سلول های پارانشیمی گاهی با لکه های رنگی ، اشعه ظریف ولی بلند گاهی با مواد رنگی بدون تراکئید عرضی ، منافذ شبه سرخداری و شبه سروی.
سرخدار : چوبدرون سرخ ، بدون کانال ، دوایر مشخص، اشعه ظریف بیضی ، ضخامت مارپیچ دو تراکئید، بدون تراکئید عرضی ، منافذ شبه سروی، منافذ روی تراکئید در یک ردیف .
پلت ، شیردار : همگن، پراکند آوند، بدون چوبدرون ، آوند منفرد و گاهی چسبیده(متدرد) ، پارانشیم پراکنده یا گروه گروه ، اشعه پلت بیشتر ،پارانشیم کم ، اشعه همگن ، پلت در انتهای اشعه سلول گرد و درشت ولی شیردار سلول اشعه ریز و نوک تیز ، دریچه ی آوند ساده با نوار های مارپیچی، لیبری فرم گاهی فیبر تراکئید.
گل ابریشم : ناهمگن ، آوند منفرد و چسبنده در چوب بهاره ، حد دوایر مشخص، به علت چند ردیف فیبر پهن شده مماس ، پارانشیم دور آوندری ، اشعه خیلی ظریف، اشعه همگن تک دو یا سه سلولی، آوندکوتاه با دیواره ی نازک، دریچه ی منفرد ،فیبرلیبری فرمیا دیواره ی ضخیم و منافذ ریز و کم
توسکا ییلاقی و قشلاقی: همگن پراکند آوند بدون چوبدرون ، آوند چسبیده شعاعی، اشعه کاذب با دوایر برآمده می شود ، حد دوایر مشخص ، اشعه تک و گاهی دو سلولی، دریچه نردبانی، منافذ متعدد، فیبرلیری فرم و به ندرت فیبر تراکئید.
شمشاد: همگن پراکند آوند بدون چوبدرون آوند منفرد خیلی ریز، اشعه چوبی خیلی ظریف و فراوان ، دوایر کمی واضح گاهی دوایر ناکامل (ناپیوسته)،پارانشیم فراوان و پراکنده، بیشتر اشعه ها دوسلولی ، دریچه نردبانی، انتهای اوند به شکل نوک ، اشعه چوبی ناهمگن ،فیبر تراکئید با دیواره ی ضخیم.
ممرز: همگن پراکنده آوند بدون چوبدرون آوند صفردو چسبیده شعاعی ، نیمه بخش روزنه ای در بهاره ، اشعه کاذب ، اشعه ظریف و زیاد، دوایر با موج های دامنه دار مشخص، پارانشیم همراه آوند یا پراکنده ، اشعه چوبی یک تا دو سلولی، دریچه ی منفوذ نوارهای مارپیچی ، اشعه چوبی همگن یا ناهمگن ،لیبری فرم و به ندرت نیز تراکئید
فندق: همگن پراکنده آوند بدون چوبب درون آوند چسبیده شعاعی ، اشعه خیلی ظریف ، اشعه کاذب ، دوایر با اشعه چوبی موجی شکل (خمیده) ، اشعه تک سلولی، دریچه ی نردبانی ، اشعه ناهمگن، پارانشیم کم ، فیبرلیبوری فرم و به مقدار کم فیبرتراکئید.
(Hazel tree _ Corylus avellana (Betulaceae
سیاه ولیک و سرخ ولیک: Howthorn
(Crataegus Melanocarpa & C.Monogyna (Rosaceae
همگن و پراکنده آوند ، حفرات آوندی جدا، اضعه کم تر در سرخ ولیک ، دوایر مشخص، سیاه ولیک اشعه تک دو و گاهی سه سلولی سرخ ولیک تک تا 4 سلولی، دریچه منفرد ، اشعه همگن و ناهمگن ، پارانشیم حاوی بلور در سرخ ولیک ، بافت فیبر تراکئید.
کاهو (خرمندی):همگن پراکنده آوند، بدون چوبدرون، آونده های منفرد گاهی چسبیده شعاعی ، اثوتیل در آوند، اشعه خطی ظریف و کم(تک،دو و گاهی سه سلولی)، پارانشیم دو آوندی،دریچه آوند منفرد گرد ، اشعه چوبی خیلی ناهمگن با سلول های حاشیه ای طولی ، سلول های پارانشیمی طبقه طبقه ، بافت فیبر تراکئید بندرت لیبری فرم.
اکالیپتوس: همگن پراکنده آوند ، آوند جدا با امتداد مورب ، اشعه ظریف (تک دو سولولی) پارانشیم فراوان پراکنده و دور آوندی ، اشعه همگن ، دریچه منفرد ، فیبر تراکئید .
راش: همگن پراکنده آوند، چوبدرون کاذب ، آوند منفرد و چسبیده، حاوی تیل، اشعه همگن، پارانشیم پراکنده تسبیحی شکل مماس، اشعه تک و چند سلولی، دریچه منفرد و نردبانی،بافت لیبری فرم بندرت فیبر تراکئید.
انجیر: Ficus Carica (Moraceae) Fig tree
همگن پراکنده آوند ، مجزا یا چسبیده شعاعی ، اشعه ظریف و کم (یک تا 4 سلول) ، پارانشیم زیاد، اشعه ناهمگن ، دریچه منفرد ، دیواره آوند ضخیم ، منافذ خیلی زیاد آوند ، فیبرلیبری فرم با دیواره ی ضخیم ، پارانشیم گاهی طبقه طبقه و حاوی بلور.
سیاه توسه: Alder buckthorn Frangula Alnus (Rhamnaceae)
حالت همگن ( پراکنده آوند) ویا نیمه بخش روزنه ای، چوبدرون سرخ و مشخص، آوند جدا یا چسبیده شعاعی، پارانشیم پراکنده طولی ، اغلب اشعه 2 و 3 سلولی ، دریچه منفرد ، ضخامت مارپیچ در آوند تابستانه ، اشعه ناهمگن با سلول های حاشیه ای مربعی ، لیبری فرم گاهی فیبر ترامئید با ضخامت مارپیچ.
ون: ناهمگن ، بخش روزنه ای بدونچوبدرون، آوند منفرد و چسبیده دوتایی ، اشعه ظریف(2 تا 3 تایی) ، پارانشیم دور آوندی ، پارانشیم انتهایی ، دریچه منفرد ، بافت لیبری فرم و فیبر تراکئید،پارانشیم محوری.
لیلکی : Gleditschia Caspica (Leguminose) Sweet locust
بخش روزنه ای ، چوبدرون، آوند منفرد گاهی چسبنده ، اشعه ظریف، پارانشیم زیاد ، دورآوندی پارانشیم انتهایی ، اشعه همگن، دریچه ساده ، دیواره آوند با نوار های مارپیچی ، بافت لیبری فرم .
گردو: همگن پراکنده آوند ،چوبدرون مشخص حالت نیمه بخش روزنه ای ، آوند منفرد یا چندآوند چسبیده شعاعی، اشعه کم ، پارانشیم دور آوندی و پراکنده ، دریچه ی منفرد اشعه ناهمگن ، فیبر تراکئید بندرت لیبری فرم.
نبوسائل: American red gam .Liquidambar Styraciflue (Hamame lidaceae)
همگن پراکنده آوند ، بدون چوبدرون، جداگاهی 2 تا 3 چسبیده شعاعی ، تیل ، اشعه ظریف ، پارانشیم کم (همراه آوند یا پراکنده) ، اشعه ناهمگن دریچه نردبانی ، فیبر تراکئید.
ازگیل: همگن پراکنده آوند ، بدون چوبدرون ، اشعه ظریف 2 سلول (گاهی 3 و 4 )آوند منفرد کاهی 2 تا چسبنده ، پارانشیم پراکنده یا همراه آوند دریچه منفرد با تزئین نوارهای مارپیچی بافت فیبر تراکئید .
توت سفید: White mulberry.Morus alba (Moraceae)
ناهمگن بخش روزنه ای با چوبدرون ، آوند ها چسبیده بندرت جدا، پارانشیم کم ، اشعه تک و دو سلولی و 9-4 سلولی دریچه منفرد آوند ضخامت مارپیچی ، اشعه همگن گاهی ناهمگون محتوی بلور ، لیبری فرم با منافذ کم .
زیتون : همگن پراکنده آوند چوبدرون مشخص3-2 چسبیده شعاعی، اشعه ظریف (3-2 سلولی) ، پارانشیم زیاد و دور آوندی ، دریچه منفرد ، آوند با ضخامت مارپیچی ، اشعه ناهمگن ، لیبری فرم .
انجیلی: همگن پراکنده آوندبدون چوب درون آوند منفرد یا چسبنده ، اشعه تک یا دو سلولی ، اشعه کامل غیر همگن ، دریچه نردبانی(AوN) فیبر تراکئید طویل ، اشعه با چندین ردیف سلول حاشیه ای مستطیلی ایستاده.
خج و سیب: Pirus Communis P.malus (Rosaceae)
همگن پراکنده آوند، سیب چوبدرون مشخص، آوند منفرد پارانشیم فراوان ، اشعه تک و دو سلولی ، دریچه منفرد همگن و نا همگن فیبر تراکئید ، بلور در پارانشیم
چنار: همگن پراکنده آوند ،چوبدرون ، آوند منفرد و چسبنده ، اشعه خیلی پهن در حد دوایر پهن تر ، پارانشیم زیاددورآوندی و پراکنده، دریچه ی منفرد یا نردبانی ، اشعه ناهمگن و مولد بلور ، بافت فیبر تراکئید و فیبرلیبری فرم.
تبریزی سپیدار: Populus nigra - P.alba(Salicaceae) Italien Poplar – White Poplar
همگن پراکند آوند ، گاهی تبریزی چوبدرون مجزا یا چسبیده شعاعی ، پارانشیم پراکنده ، اشعه تک سلولی ، دریچه منفرد ، اشعه همگن ، فیبر تراکئید.
آلوکک یاهلی Prunus avium آلوچه P.Divaricate آلوچه پراکنده آوند و همگن (Rosaceae) Wild Cherry
همگن آلوکک نیمه بخش روزنه ای، هردو چوبدرون مشخص، آوند جدا و چسبیده، اشعه فراوان پهن در حد دو دایره ، دریچه منفرد با ضخامت مارپیچی ، اشعه خیلی ناهمگن ، بافت فیبر تراکئید.
جل: Prunus Lauroceasus (Rosaceae) Cherry laurel
همگن پراکنده آوند ، چوبدرونی، آوند گروهی چسبیده شعاعی و شعله ای پارانشیم پراکنده ، اشعه 8-3 سلولی گاهی 2-1 سلولی ، آوند بادریچه منفرد و ضخامت مارپیچی ، اشعه ناهمگن ، فیبر تراکئید .
لرگ :Caucasian Walnut
همگن پراکنده آوند بدون چوب درونی ، آوند جدا گاهی3-2 چسبیده شعاعی ، اشعه خیلی ظریف (2-1 سلولی)، پارانشیم دورآوندی و پراکنده ، اشعه ناهمگن ، دریچه منفرد مورب ، فیبر تراکئید کمی لیبری فرم.
انار: Punica granatum (Punicaceae) Pomegrenate
همگن پراکنده آوند ، اوند منفرد گاهی 4-2 چسبیده شعاعی ، بدون پارانشیم، اشعه ظریف تک سلولی ، دریچه منفرد ، اشعه ناهمگن ، لیبری فرم به ندرت فیبر تراکئید.
بلوط (بلند مازو) : ناهمگن بخش روزنه ای چوبدرونی آوند جدا ، اشعه خیلی نازک و خیلی پهن (تک سلولی و پرسلولی ) ، اشعه همگن ، پارانشیم دور آوندی و پراکنده و زنجیر مماس ، دریچه منفرد ، لیبری فرم و فیبر تراکئید .
اقاقیا : بخش روزنه ای ، چوبدرونی ، آوند بهاره جدا و آوند تابستانه چسبیده ، تیل زیاد با دیواره ی نازک در آوند بهاره ، لیبری فرم با دیواره ی ضخیم اشعه 5-3 سلولی ، دریچه منفرد ، اشعه همگن ، بلورهای دکسالات کلسیم در پارانشیم دور آوندی .
بید ، مشبد : Salix alba – S.Caprea (Salicaceae) White willow & Goat willow
همگن پراکنده آوند بدون چوبدرونی ، آوندجدا و یا 3-2 چسبیده شعاعی (حالت نیمه بخش روزنه ای ) اشعه خیلی ظریف (تک سلولی) پارانشیم پراکنده ، اشعه ناهمگن ، دریچه منفرد ، بافت لیبری فرم ، با منافذ خیلی ریز .
نمدار: Large leaved time
همگن پراکنده آوند بدون چوبدرونی ، اغلب آوند چسبنده شعاعی ، اشعه با دوایر پهن می شود ، پارانشیم پراکنده مماس ، اشعه همگن تا ناهمگن ، دریچه آوند منفرد با ضخامت مارپیچی ، بافت لیبری فرم ، بندرت فیبرتراکئید.
(Tilia rutra (Tiliaceae
ملچ : Ulmus glabra ( Ulmaceae) Montain elm
چوب ناهمگن بخش روزنه ای چوبدرونی آوند درشت بهاره منفرد یا چسبنده ، آوند تابستانه به شکل نوارهای به شکل نوارهای مماس یا مورب ، اشعه با پهنی متفاوت ، پارانشیم همرام آوندی زیاد با نوارهای مماس چوب تابستانه ، دریچه منفرد با نوار مارپیچی ، فیبر لیبری فرم بندرت فیبر تراکئید با ضخامت مارپیچ.
آزاد: Siberien elm
ناهمگن بخش روزنه ای چوبدرونی آوند بهاره جدا ، آوند تابستانه با پارانشیم به صورت نوارهای مماس سینوسی پیوسته آثار تیل، اشعه همگن گاهی ناهمگن و حاوی بلور ،
آوند دریچه منفرد با ضخامت مارپیچی ، بافت پارانشیم محوری.